गेल्या काही वर्षांपासून “स्टँडअप कॉमेडी” हा प्रकार खूपच लोकप्रिय झालेला आहे. सुरूवातीला बहुधा पुरुषच हा प्रकार सादर करायचे, पण हळूहळू मुलींनीही या प्रकारात पाय रोवून उभे राहायला सुरुवात केली. या सगळ्या मुलींमध्ये ‘तृप्ती खामकर’ हे एक महत्त्वाचं नाव आहे. ‘फू बाई फू’ ह्या टीव्ही शो मध्ये देखील तिची निराळी चमक आपण पाहिली असेल. शिवाय ‘तुम्हारी सुलू’ ह्या चित्रपटात विद्या बालन, मानव कौल सारख्या कलाकरांच्या समोर टॅक्सी ड्रायव्हरच्या लहानशा भूमिकेत देखील तिने स्वत:चा ठसा उमटवला होता. “बाबा लगीन” हा तर तृप्तीचा प्रचंड गाजलेला परफॉर्मन्स आहे. एक महिला विनोदवीर म्हणून तिचा अनुभव समजून घेणं आम्हाला महत्त्वाचं वाटलं. या अंकासाठी मुक्ता खरेने तिच्याशी केलेल्या ह्या गप्पा...
आपल्याकडे विनोद निर्मितीची कला आहे, हे तुला कसं समजलं?
असं मला नक्की नाही आठवणार पण एक आहे की मला टायमिंग चं गिफ्ट मिळालेलं आहे. शिवाय मी १९९८ पासून अभिनय करत्ये. शिक्षण संपेपर्यंत माझ्याकडे थिएटर ची डिग्री तर होतीच शिवाय 7 वर्षांचा नाटकाचा अनुभव पण होता. त्यात सिरीयस नाटकं पण मी खूप केली आहेत. पण स्टँड अप कॉमेडी कशी सुरु झाली, तर एका ठराविक काळात मी डिप्रेस्ड होते आणि त्यासाठी महाग महाग औषधं पण घेत होते. अगदी जेवावंसं पण वाटायचं नाही. तेव्हा माझे काही मित्र स्टँडअप कॉमेडीअन्स होते. करण तुलवर मला म्हणाला - तुझं टायमिंग एवढं चांगलं आहे, तर तुझं सगळं डिप्रेशन, राग ह्याबद्दल तू बोलायला पाहिजे. तो म्हणाला, कॉमेडी म्हणजे ट्रॅजेडी+टायमिंग! म्हणून मग मी लिहायला लागले आणि मग ते थेरप्युटिक व्हायला लागलं. मला माझ्या चुका समजत गेल्या, माझं सेल्फ एस्तीम वाढलं आणि आता तर मी अशा पॉइंटला आहे की रडून बिडून सगळं झालेलंय आणि मी अॅक्च्युअली प्रोफेशनल कॉमेडी करते.
तुझ्या कोणत्या टाईप च्या जोक्स ना कोणती लोकं जास्त हसतात?
माझं जे रीसेंट प्रेझेंटेशन आहे,' बाबा लगीन' त्यात मी किती होपलेसली सिंगल आहे त्याबद्दल बोलते. माझे सगळे जोक्स माझ्या पर्सनल लाईफ मधून येतात. त्यामुळे जनरली सगळ्याच टाईपची लोकं सगळ्याच जोक्स वर हसतात. काही लोकं सिंपथी म्हणून हसतात, काही माझ्यासारख्या सिंगल बाया खूप रीलेट होतात म्हणून हसतात तर काही मोठी माणसं nostalgic होऊन हसतात. पण मी बरेचदा नुसते बायकांचे शो पण करते. त्यात माझ्यापण हे लक्षात आलंय की मी स्वतः पण sexual जोक करताना फक्त बायका असतील तेव्हा जास्त कंफर्टेबल असते. आणि एकही पुरुष नाही म्हणून बायका देखील प्रचंड हसतात.
एखादा विनोद तुला आवडला पण लोकं हसलीच नाहीत तर कसं वाटतं?
असं कधी कधी होतं; पण तो प्रॅक्टिसचा भाग झाला. जेव्हा मी ओपन माईक सेशन करते तेव्हा असं होतं. ओपन माईकवर परफॉर्म करणं, एक जोक १०० वेळा वेगवेगळ्या तऱ्हेने करून बघणं, स्क्रिप्ट चे ड्राफ्ट बनवत राहणं, हाच सगळा रियाज असतो. मोठ्या ऑडीयन्स समोर नेण्याआधी एक जोक 4-5 वेगवेगळया प्रकारच्या लोकांसमोर खुप वेळा वेगवेगळया पद्धतीने घेऊन बघावा लागतो. मग तो जोक चालेल की नाही ते ठरवता येतं! त्यातूनच शिकता येतं. एक किस्सा सांगते तुला - एका शो मध्ये माझ्याबरोबर सई ताम्हणकर पण परफॉर्म करणार होती. प्रेक्षकांमध्ये पण ८० टक्के लोक सईलाच बघायला आले होते. आणि सईला बघून तर त्यांना वेड लागायचं बाकी होतं. सईचा परफॉर्मन्स झाला. मग माझा परफॉर्मन्स होता. पण सईच्या एक्झिट नंतर लोकांचा आरडा ओरडा सुरू झाला. 'सई पाहिजे, सई पाहिजे' असे आवाज यायला लागले. मला परफॉर्म करताच येईना. तेव्हा मी म्हंटलं - 'सई सारख्या मुली जगात 2 असतात. बाकी सगळ्या माझ्यासारख्या असतात.' - तेव्हा कुठे मुलींकडून रिस्पॉन्स येणं सुरू झालं आणि मला पुढे चांगलं परफॉर्म करता आलं.
कॉमेडियन च्या आयुष्यातल्या स्ट्रेस बद्दल काय सांगशील?
एक फिमेल कॉमिक म्हणून मी तरी बायस फेस केलेला नाहीये. म्हणजे फक्त मी मुलगी आहे म्हणून मला शेवटचा स्लॉट दिला किंवा बोलूच दिलं नाही असं काही कधी झालं नाहीये. इतर मुलींना येणाऱ्या अनुभवांबद्दल मला नाही बोलता येणार. पण कधी कधी आपण ज्यांना मित्र समजतो अशा माणसांच्या कडून सुद्धा फार विचित्र अनुभव येतात.
मला एका मित्राने त्याच्या नाटकात एक रोल ऑफर केला. मला खरं म्हणजे ते करण्यात अजीबात इंटरेस्ट नव्हता. पण त्याने खूपच इंसिस्ट केलं. तो म्हणाला की तू नाही म्हणालीस तर मी डीप्रेस होईन. त्या दरम्यान मला सुद्धा क्लिनिकल डिप्रेशन होतं. त्यासाठी महाग महाग औषध घ्यावी लागायची. पण तरीसुद्धा मित्रासाठी म्हणून मी तयार झाले. मला माझ्याच खर्चाने तालमिसाठी दोन महिने पुण्यात राहावं लागणार होतं. त्यात तिथे जाऊन मला कळलं की माझा रोल तर फक्त एकच पानाचा आहे. मला खूप वाईट वाटलं खूप चीडचीड पण झाली. त्या टीम मधली लोकं मी डिप्रेशनची औषध घेत्ये, मला vulnerable वाटतंय हे लक्षात घ्यायचेच नाहीत. एकदा मी सलग १० दिवस जेवले नाही. पण तरी माझी कोणी साधी विचारपूस पण केली नाही. अशा वेळी मला माणसांच्या असंवेदनशीलपणाची कमाल वाटते.
तुला सेक्सीस्ट जोक्स बद्दल काय वाटतं?
मला खरंच नाही कळत सेक्सिस्ट जोक काय असतो. आणि आजकाल तर हा इतका नाजूक विषय झालाय की नुस्तं - ‘आज भरपूर बायका आल्या आहेत’ - असं म्हटलं तरी ते सेक्सिस्ट वाटू शकतं. सध्या कॉमेडियन समोर हा खूप मोठा चॅलेंज आहे. मी जर का जोक म्हणून म्हणत असेन की बाई म्हणजे पायातली चप्पल असते तर त्यातला काँटेक्स्ट बघावा, असं मला वाटतं.
तू स्वतःला फेमिनिस्ट मानतेस का?
हो नक्कीच. आज बऱ्याच मुली फीमेल कॉमिक अशी ओळख करून दिली की ऑफेंड होतात. पण तुम्ही फिमेलच आहातच. तेव्हा फिमेल कॉमिक म्हंटलं तर काय झालं? मला स्युडो फेमिनिझम च खूप राग येतो. आपापल्या सोयीने समानता हवी असणाऱ्या लोकांना मी अजिबात सपोर्ट करत नाही.
आपल्याकडे विनोद निर्मितीची कला आहे, हे तुला कसं समजलं?
असं मला नक्की नाही आठवणार पण एक आहे की मला टायमिंग चं गिफ्ट मिळालेलं आहे. शिवाय मी १९९८ पासून अभिनय करत्ये. शिक्षण संपेपर्यंत माझ्याकडे थिएटर ची डिग्री तर होतीच शिवाय 7 वर्षांचा नाटकाचा अनुभव पण होता. त्यात सिरीयस नाटकं पण मी खूप केली आहेत. पण स्टँड अप कॉमेडी कशी सुरु झाली, तर एका ठराविक काळात मी डिप्रेस्ड होते आणि त्यासाठी महाग महाग औषधं पण घेत होते. अगदी जेवावंसं पण वाटायचं नाही. तेव्हा माझे काही मित्र स्टँडअप कॉमेडीअन्स होते. करण तुलवर मला म्हणाला - तुझं टायमिंग एवढं चांगलं आहे, तर तुझं सगळं डिप्रेशन, राग ह्याबद्दल तू बोलायला पाहिजे. तो म्हणाला, कॉमेडी म्हणजे ट्रॅजेडी+टायमिंग! म्हणून मग मी लिहायला लागले आणि मग ते थेरप्युटिक व्हायला लागलं. मला माझ्या चुका समजत गेल्या, माझं सेल्फ एस्तीम वाढलं आणि आता तर मी अशा पॉइंटला आहे की रडून बिडून सगळं झालेलंय आणि मी अॅक्च्युअली प्रोफेशनल कॉमेडी करते.
तुझ्या कोणत्या टाईप च्या जोक्स ना कोणती लोकं जास्त हसतात?
माझं जे रीसेंट प्रेझेंटेशन आहे,' बाबा लगीन' त्यात मी किती होपलेसली सिंगल आहे त्याबद्दल बोलते. माझे सगळे जोक्स माझ्या पर्सनल लाईफ मधून येतात. त्यामुळे जनरली सगळ्याच टाईपची लोकं सगळ्याच जोक्स वर हसतात. काही लोकं सिंपथी म्हणून हसतात, काही माझ्यासारख्या सिंगल बाया खूप रीलेट होतात म्हणून हसतात तर काही मोठी माणसं nostalgic होऊन हसतात. पण मी बरेचदा नुसते बायकांचे शो पण करते. त्यात माझ्यापण हे लक्षात आलंय की मी स्वतः पण sexual जोक करताना फक्त बायका असतील तेव्हा जास्त कंफर्टेबल असते. आणि एकही पुरुष नाही म्हणून बायका देखील प्रचंड हसतात.
एखादा विनोद तुला आवडला पण लोकं हसलीच नाहीत तर कसं वाटतं?
असं कधी कधी होतं; पण तो प्रॅक्टिसचा भाग झाला. जेव्हा मी ओपन माईक सेशन करते तेव्हा असं होतं. ओपन माईकवर परफॉर्म करणं, एक जोक १०० वेळा वेगवेगळ्या तऱ्हेने करून बघणं, स्क्रिप्ट चे ड्राफ्ट बनवत राहणं, हाच सगळा रियाज असतो. मोठ्या ऑडीयन्स समोर नेण्याआधी एक जोक 4-5 वेगवेगळया प्रकारच्या लोकांसमोर खुप वेळा वेगवेगळया पद्धतीने घेऊन बघावा लागतो. मग तो जोक चालेल की नाही ते ठरवता येतं! त्यातूनच शिकता येतं. एक किस्सा सांगते तुला - एका शो मध्ये माझ्याबरोबर सई ताम्हणकर पण परफॉर्म करणार होती. प्रेक्षकांमध्ये पण ८० टक्के लोक सईलाच बघायला आले होते. आणि सईला बघून तर त्यांना वेड लागायचं बाकी होतं. सईचा परफॉर्मन्स झाला. मग माझा परफॉर्मन्स होता. पण सईच्या एक्झिट नंतर लोकांचा आरडा ओरडा सुरू झाला. 'सई पाहिजे, सई पाहिजे' असे आवाज यायला लागले. मला परफॉर्म करताच येईना. तेव्हा मी म्हंटलं - 'सई सारख्या मुली जगात 2 असतात. बाकी सगळ्या माझ्यासारख्या असतात.' - तेव्हा कुठे मुलींकडून रिस्पॉन्स येणं सुरू झालं आणि मला पुढे चांगलं परफॉर्म करता आलं.
कॉमेडियन च्या आयुष्यातल्या स्ट्रेस बद्दल काय सांगशील?
एक फिमेल कॉमिक म्हणून मी तरी बायस फेस केलेला नाहीये. म्हणजे फक्त मी मुलगी आहे म्हणून मला शेवटचा स्लॉट दिला किंवा बोलूच दिलं नाही असं काही कधी झालं नाहीये. इतर मुलींना येणाऱ्या अनुभवांबद्दल मला नाही बोलता येणार. पण कधी कधी आपण ज्यांना मित्र समजतो अशा माणसांच्या कडून सुद्धा फार विचित्र अनुभव येतात.
मला एका मित्राने त्याच्या नाटकात एक रोल ऑफर केला. मला खरं म्हणजे ते करण्यात अजीबात इंटरेस्ट नव्हता. पण त्याने खूपच इंसिस्ट केलं. तो म्हणाला की तू नाही म्हणालीस तर मी डीप्रेस होईन. त्या दरम्यान मला सुद्धा क्लिनिकल डिप्रेशन होतं. त्यासाठी महाग महाग औषध घ्यावी लागायची. पण तरीसुद्धा मित्रासाठी म्हणून मी तयार झाले. मला माझ्याच खर्चाने तालमिसाठी दोन महिने पुण्यात राहावं लागणार होतं. त्यात तिथे जाऊन मला कळलं की माझा रोल तर फक्त एकच पानाचा आहे. मला खूप वाईट वाटलं खूप चीडचीड पण झाली. त्या टीम मधली लोकं मी डिप्रेशनची औषध घेत्ये, मला vulnerable वाटतंय हे लक्षात घ्यायचेच नाहीत. एकदा मी सलग १० दिवस जेवले नाही. पण तरी माझी कोणी साधी विचारपूस पण केली नाही. अशा वेळी मला माणसांच्या असंवेदनशीलपणाची कमाल वाटते.
तुला सेक्सीस्ट जोक्स बद्दल काय वाटतं?
मला खरंच नाही कळत सेक्सिस्ट जोक काय असतो. आणि आजकाल तर हा इतका नाजूक विषय झालाय की नुस्तं - ‘आज भरपूर बायका आल्या आहेत’ - असं म्हटलं तरी ते सेक्सिस्ट वाटू शकतं. सध्या कॉमेडियन समोर हा खूप मोठा चॅलेंज आहे. मी जर का जोक म्हणून म्हणत असेन की बाई म्हणजे पायातली चप्पल असते तर त्यातला काँटेक्स्ट बघावा, असं मला वाटतं.
तू स्वतःला फेमिनिस्ट मानतेस का?
हो नक्कीच. आज बऱ्याच मुली फीमेल कॉमिक अशी ओळख करून दिली की ऑफेंड होतात. पण तुम्ही फिमेलच आहातच. तेव्हा फिमेल कॉमिक म्हंटलं तर काय झालं? मला स्युडो फेमिनिझम च खूप राग येतो. आपापल्या सोयीने समानता हवी असणाऱ्या लोकांना मी अजिबात सपोर्ट करत नाही.